Aldırma Gönülya daHapishane Şarkısı V, yazar ve şair Sabahattin Ali tarafından halk dilinden yararlanarak 1933 yılında yazılmış ünlü bir şiir ve şarkıdır. Şairin, Sinop Cezaevi' nde hükümlü bulunduğu sırada yazdığı ve adlandırmak yerine numaralandırdığı Hapishane Şarkısı adlı beş şiirinin sonuncusu ve en bilinenidir. Aldırma Gönül adı ile meşhur olan şiir, toplam beş dörtlükten meydana gelmektedir.
Konya'da iken Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ü yeren Memleketten Haber adlı bir şiiri1 dost meclisinde okuduğu iddiasıyla 1932 yılında tutuklanarak Konya Cezaevi'ne konan şair, daha sonra aynı davadan 14 ay hüküm giyerek Sinop Cezaevi'ne nakledildi.2 Hapishane Şarkısı V adlı şiirini Sinop Cezaevi'ndeki bu hükümlülüğü sırasında yazmıştır.3 Buradan, cumhuriyetin ilânının onuncu yılı sebebi ile çıkarılan af ile tahliye olmuştur.4 İlk olarak 1934’te yayımlanan Dağlar ve Rüzgâr adlı şiir kitabında yer alan şiir, 1999 yılının Ocak ayında Yapı Kredi Yayınları tarafından basılan Bütün Şiirleri kitabı içerisinde okuyuculara tekrar sunulmuştur.
1976 yılında Kerem Güney tarafından Hicaz makamında bestelenerek şarkı haline getirilen şiir, aynı yıl içerisinde sanatçının Kerem Gibi / Aldırma Gönül Aldırma adlı 45'liğine kaydedilmiştir. Ancak şarkının meşhur olması, ertesi yıl Edip Akbayram tarafından ikinci kez seslendirilmesi ve Aldırma Gönül - Sen Açtın Yarayı adlı plâğının ön yüzüne kaydedilmesi sonrasında olmuştur.5 Akbayram'ın ardından ise; Gönül Akkor, Selda Bağcan, Gülden Karaböcek ve Ferhat Göçer gibi şarkıcılar tarafından da seslendirilmiş ve dinleyenlerin zevkine sunulmuştur. Besteci Kerem Güney, eserin yaklaşık 50 kişi tarafından okunduğunu belirtmiştir.6
Edip Akbayram'ın plâğı ile meşhur olan eser, 1970'li yıllardan beri solcu ve devrimci hareketlerin mitinglerinde sıkça söylenmiştir.78 Aldırma Gönül, Sabahattin Ali'nin Atatürk'e hakaret iddiasıyla hüküm giyerek hapiste yattığı zamanlarda yazılmış olmasına rağmen, son yıllarda sadece sosyalist kesimlerce değil, protestocu Atatürkçü gruplarca da, örneğin Cumhuriyet Mitingleri'nde9 de söylenir olmuştur.
Bu şarkı aynı zamanda Edip Akbayram ile özdeşleşerek sanatçının en bilinen şarkısı olmuştur. Şarkı hem o dönemde hem de günümüzde öylesine güçlü etki bırakmıştır ki; 1978 yılında Dilek Taşı 10 sinema filminde sonrasında, Hababam Sınıfı Tatilde,Selvi Boylum Al Yazmalım, Yıkılmayan Adam ve son olarak yine Sinop Cezaevi'nde geçen Pardon filmlerinde şarkı veya sözleri kullanılmıştır. Beyazcamda ise 2007 ile 2010 yılları arasında yayınlanan televizyon dizisi Parmaklıklar Ardında'da, şarkının enstrümantal versiyonuna açılış jeneriğinde yer verilmiştir.
Şiir, gerek şair Sabahattin Ali'nin, gerekse şarkıyı meşhur eden Edip Akbayram'ın sosyalist dünya görüşleri dolayısıyla, uzun bir süre sadece belli bir kesim tarafından sahiplenilmeye gayret edilse de, haksızlığa başkaldırıyı ve sabrı öne çıkaran sözleri nedeniyle, toplumun hemen hemen tamamının benimsediği ve dilinden düşürmediği bir klasik haline gelmiştir. Şarkıyla birlikte sadece Edip Akbayram değil, şarkıyı söyleyen diğer sanatçılar, doğal olarak şiirin sahibi Sabahattin Ali, Sinop ve Sinop Cezaevi de Türk okur ve müzikseverlerinin unutulmazları arasına girmiştir.
Orijinal kaynak: aldırma gönül. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page